Paella is het bekendste gerecht van Spanje. Bijna iedereen in de wereld kent het heerlijke gerecht wel. Er zijn echter een hoop misverstanden over paella. Wat is échte paella nou eigenlijk? En eet je het tijdens de lunch of ‘s avonds? Wij duiken de wondere paella-wereld in en leggen je alles uit.

Ga je naar Valencia en wil je je leven niet riskeren door iets verkeerds te zeggen over paella? Lees dan verder. En kom erachter wat de authentieke paella is én hoe je het eet. Tijd om alle misverstanden voor eens en altijd de wereld uit te helpen!

Wat is paella precies?

Paella bestaat niet uit ingrediënten zoals zeevruchten, chorizo en erwten. Het is ook niet gekookt met kippensoep of wijn. Of andere soorten ‘paellas’ die je ooit geproefd hebt. Paella bestaat enkel uit de volgende ingrediënten:

  • Kip
  • Konijn (proeft als kip en het is geen huisdier. Iedereen relax! 😉 )
  • Groene bonen (Bajoqueta in het Valenciaans)
  • Garrofó (Grote Valenciaanse witte bonen)
  • Geraspte tomaat
  • Olijfolie
  • Saffraan
  • Zout
  • Valenciaanse rijst (Bomba, Senya etc.)

Soms wordt ook rozemarijn last-minute toegevoegd net voor de paella gaar is. Of het kan slakken bevatten. Maar dat is dan ook wel de enige variatie die een Valenciaan toelaat. Geloof mij maar, in Alicante en sommige delen van Castellón doen ze rode pepers in de paella. En dat wordt zeker niet in dank afgenomen door de Valencianen. Mediteraanse mensen zijn heel beschermend tegenover hun gastronomie.

wat is paella

Waar is paella ontstaan?

Paella komt uit Valencia en niet uit Catalonië. Veel toeristen gaan naar Barcelona denkende dat het een geweldige plek is om paella te proeven. En dan krijgen ze een vis schotel voorgeschoteld. Of nog erger, een gemixte paella (met vis en vlees). Zelfs het woord paella is Valenciaans. Het is ook de betekenis van de pan waarin het gekookt wordt. Als je enige twijfel had over de origine van paella: de complete benaming van dit fantastische gerecht is Paella Valenciana. 

Het is ook wettelijk beschermd

Een paar jaar geleden probeerden een aantal Catalanen hun eigen creatie als ‘paella catalana’ op het menu te benoemen. Wat ze niet wisten is dat de naam paella is beschermd door de wet. De Catalaanse poging om de naam paella te gebruiken mislukte faliekant!

Het verschil met Arroz a banda

Valencianen hebben ook een rijstgerecht met vis: Arroz a banda. De reden waarom het geen Paella de Marisco (vis paella) wordt genoemd is doordat het anders wordt gekookt. In Paella Valenciana blijven alle gerechten tijdens het koken in de pan. Bij Arroz a banda wordt het grootste deel gekookt buiten de pan. De reden hiervoor is dat vis niet twee uur lang gekookt kan worden in een pan. Dan verbrandt het namelijk.

De rijst is bij Arroz a banda het enige ingrediënt gekookt in de pan. Aan het einde wordt de vis toegevoegd. Leuk weetje: de naam Arroz a banda betekent letterlijk ook: rijst aan de zijkant.

De traditionele manier om paella te koken

De traditionele en beste manier om paella te koken is met het hout van een sinaasappelboom. Het klopt dat dit heerlijke gerecht (om logische redenen) thuis veel gekookt wordt met gas. De smaak wanneer je het kookt met hout is echter vele malen beter. De paellarijst heeft tot slot een stevige vlam nodig om goed gaar te raken. Hierdoor smaakt de rijst niet zo plakkerig.

Wat is de beste plek om paella te eten?

De beste plek om paella te eten is natuurlijk Valencia! Het is niet alleen hier bedacht, ook alle ingrediënten komen uit de sinaasappelstad. Vooral het water uit de streek is speciaal. Deze is zeer hard waardoor het ondrinkbaar is. Dat maakt hem echter wel perfect voor paella! Vooral omdat het harde water tijdens het koken voorkomt dat de rijst plakkerig wordt. Het scheidt ook elke graan van de rest. Het is simpelweg onmogelijk om een top paella te maken zonder de ingrediënten uit Valencia. Ontdek ook de beste paella restaurants in Valencia.

Hoe eet je paella op de juiste manier?

De volgende stap in het worden van een paella-expert is weten hoe je het het op de juiste manier eet. Hieronder zijn een aantal cruciale dingen waarvan je op de hoogte moet zijn. Zo eet je dit fantastisch gerecht als een echte local!

Eet het alleen tijdens de lunch

Paella, evenals andere Valenciaanse gerechten zoals Fideuá, wordt gegeten tijdens lunchtijd. Daarom zijn de goede paella restaurants alleen openen tussen 13:00 – 16:30. In Spanje is lunch de belangrijkste en grootste maaltijd van de dag. Je doet dan bijvoorbeeld zaken, of je eet samen met vrienden. 

Vergeleken met andere landen dineren Spanjaarden relatief laat (rond 21:00-22:00). De meeste Spanjaarden hebben in de avond vaak een lichte maaltijd. Dus wil je een goede paella proberen, plan dan een restaurantbezoek tijdens lunchtijd!

Het is een sociaal evenement

Paella is een sociale maaltijd. Het wordt traditioneel altijd gemaakt op zondagen, wanneer de familie bijeen is. Meestal kookt de oma of de vader het gerecht. Paella eet je ook vaak als je vrienden ontmoet. 

De pan hoort altijd centraal op de tafel te staan. Iedereen krijgt in de pan zijn eigen gebied toegewezen waarvanuit gegeten mag worden. Buiten je gebied gaan zonder permissie is not-done (écht waar).

In restaurants heb je altijd de mogelijkheid om paella op je bord te laten serveren. We raden echter aan om vanuit de pan te eten, om zodoende de volledige belevenis te ervaren. Paella in restaurants eet je overigens altijd met minimaal twee personen.

hoe eet je paella

Meer tips om als een local Paella Valenciana te eten

  • Paella eet je met een houten lepel. Niet ieder restaurant heeft er een, maar het is de traditionele en beste manier om het te eten. Men gelooft dat zilveren of metalen lepels de smaak van de paella verandert.
  • Je kan citroen toevoegen aan de paella. Let er wel op dat dit de smaak aantast. Daarom wordt ook wel gezegd dat alleen slechte paella’s citroen nodig hebben..
  • Op de bodem van de paella zie je (als het een goeie is) een geroosterde laag rijst op de bodem. Deze laag wordt door velen beschouwd als het beste deel van de paella: El Socarrat (het verbrande). Wees niet verrast als je mensen erom ziet vechten, het wordt een soort van ‘my precious’ voor de lokale bevolking!
  • Heb je het geluk dat een lokale inwoner paella voor je kookt? Dan prijs je altijd de chef. Het is een moeilijk en tijdrovend gerecht om te bereiden en het is een manier om dankbaarheid te tonen aan de chef. Ook al was de maaltijd misschien niet perfect.
socarrat paella

Dit is eigenlijk alles wat je moet weten om een paella te eten als een local. En nog belangrijker: om geen locals te beledigen!

Je zult blij zijn dat je niet hetzelfde lot hoeft te ondergaan als de Britse chef-kok Jamie Oliver. De Brit durfde het aan om een traditionele paella te koken met chorizo. Mensen in Valencia zagen dat als serieuze godslastering. Sommige zeiden zelfs dat het terrorisme was.

En vergeet niet dat je alle soorten rijst combinaties mag koken en eten. Noem het echter ‘Arroz con cosas’ (rijst met dingen) en NOOIT Paella! 🥘

Terug navigeren naar restaurants of lokale specialiteiten.